Tập thể dục dành cho người bệnh Parkinson: Các thông tin người bệnh cần biết

Vì sao tập thể dục lại quan trọng?

Vận động chậm và đơ cứng có thể gây ra rất nhiều khó khăn cho người bệnh Parkinson. Triệu chứng chậm có thể khiến người bệnh cảm thấy yếu và khiến người bệnh rất khó chịu. Tập thể dục đều đặn có thể cải thiện chức năng vận động và chất lượng cuộc sống của người bệnh.

Vai trò của tập thể dục trong bệnh Parkinson là gì?

Tập thể dục là các hoạt động thể dục lặp đi lặp lại được lên kế hoạch trước. Tập thể dục có thể phối hợp với:

• Các hoạt động thể lực khác
• Thuốc
• Phẫu thuật
• Vật lý trị liệu
• Hoạt động trị liệu

Các bài tập thể dục có thể giúp các người bệnh năng động hơn và hỗ trợ các hoạt động sống hàng ngày. Nên đề ra mục tiêu rõ ràng trước khi bắt đầu tập luyện. Nếu có thể, người bệnh nên thực hiện các bài tập thể dục khi đang trong giai đoạn “bật” (khi thuốc đang có hiệu quả).
 

Tập thể dục có thể giúp cải thiện khả năng tư duy và trí nhớ như thế nào?

Bộ não có thể hình thành và tái sắp xếp các liên kết. Đó được gọi là tính thích ứng thần kinh. Một số bằng chứng cho thấy rằng tập thể dục cải thiện tính thích ứng thần kinh. Tập thể dục cải thiện khả năng tập trung, suy nghĩ và ghi nhớ. Các hoạt động thể lực có thể có lợi cho các vùng não liên quan đến học tập. Hiệu quả này rõ ràng hơn trong những giai đoạn đầu của bệnh. Để tăng thêm hiệu quả, các bài tập thể dục cần bao gồm:

• Phản hồi bằng lời nói hoặc vận động
• Các thao tác cần sự tập trung như đi lại và thực hiện bài kiểm tra trí nhớ cùng lúc
• Các phần thưởng tạo động lực

Những triệu chứng vận động nào cải thiện khi tập thể dục?

Khi bệnh tiến triển, người bệnh Parkinson thường than phiền về những khó khăn khi đi lại, di chuyển, tư thế và thăng bằng. Các triệu chứng này có thể cải thiện với thể dục. Nguy cơ té ngã cũng có thể giảm xuống.

Thể dục còn có lợi ích kèm theo nào?

Luyện tập thể dục có thể cải thiện các chức năng về vận động, tư duy và trí nhớ. Ngoài ra, thể dục cũng có những tác động tích cực lên diện mạo, khí sắc và các tương tác về mặt xã hội. Người bệnh có thể đạt được:

• Sức cơ tay chân tốt hơn
• Tăng sức cơ thân trục
• Tăng độ dẻo dai của cơ

Các loại thể dục nào được khuyến cáo?

Không có loại thể dục nào tốt hơn loại nào. Điều quan trọng là người bệnh hãy tham gia loại hình thể dục khiến mình thích thú và sẽ tiếp tục luyện tập. Có thể bao gồm các bài tập về tim mạch (máy đạp xe, máy đi bộ) và nâng tạ nhẹ nhàng. Đừng tập quá sức hoặc thực hiện các bài tập có nguy cơ gây ra té ngã. Các nhà khoa học đã đưa ra một số loại hình phù hợp với người bệnh Parkinson bao gồm:

• Thái cực quyền
• Nhảy tango
• Luyện tập với máy chạy bộ
• Xe đạp

Các loại hình thể dục nào được khuyến cáo riêng cho từng triệu chứng?

• Thái cực quyền: Loại hình vận động này có thể giúp cải thiện kiểm soát tư thế. Nó cũng có thể cải thiện khả năng kiểm soát trọng tâm, giảm nguy cơ và số lần té ngã.
• Nhảy tango: Hoạt động này hỗ trợ cơ thể và cả não bộ. Nó có thể giúp tăng khả năng phối hợp với người khác, nhận biết về không gian và khả năng tập trung.
• Luyện tập với máy chạy bộ: vận động này giúp người bệnh cải thiện cách đi lại, bước đi hoặc bước chạy (dáng bộ). Hoạt động này sẽ cải thiện tốc độ, chiều dài bước và nhịp bước đi. Điều chỉnh tốc độ và độ dốc để bài tập hiệu quả hơn. Tuy nhiên, cần chú ý thận trọng về vấn đề té ngã.
• Xe đạp: hoạt động này có thể cải thiện tốc độ đi và guồng chân.

(Nguồn: Hội bệnh Parkinson và RLVĐ thế giới;

Translator: Thuong Dang

Reviewer: Tai Tran

Khoa Thần kinh - Bệnh viện Đại học Y Dược TPHCM)